13 april was het weer zover, het begin van een nieuwe editie van de ramadan, de vastenmaand voor moslims. Het is een van de vijf pijlers in de islam, en elke gelovige moslim wordt geacht niet te eten en te drinken van zonsondergang tot zonsopgang. In het jaar 2021 zal het vasten vermoedelijk tot 12 mei duren, maar afhankelijk van de stand van de maan duurt kan dit een dag langer of korter zijn.
Op het eerste gezicht klinkt het niet verkeerd, en misschien zelfs prijzenswaardig wanneer mensen ervoor kiezen maar liefst een maand te vasten, en zo tot inkeer te komen en zich meer op hun geloof te richten. De praktijk is echter heel anders. In dit artikel willen we een aantal gegronde redenen geven waarom ramadan problematisch is.
- Ten eerste wordt er niet werkelijk gevast, maar eten moslims meer dan normaal. Ramadan is dan ook een maand van topomzetten voor supermarkten, slagers etc. Men eet namelijk twee keer grote maaltijden (na zonsondergang, en vlak voor zonsopgang), en daarmee per 24 uur meer dan normaal. Overdag slaapt men grotendeels. Daarmee wordt het natuurlijke patroon van slapen en eten en drinken feitelijk omgedraaid.
- Ten tweede is ramadan vooral het een gedwongen publiekelijke manifestatie van religiositeit. Het is islamitische gemeenschappen vooral belangrijk dat de mensen om je heen weten dat je vast. Dat is niet alleen belangrijk voor je reputatie, maar ook om boetes of gevangenisstraf te vermijden voor wie toch overdag eet of drinkt.
De ironie is dus dat je als moslim tegenover je medemoslims moet overtuigen dat je vast, zelfs als iedereen weet dat je niet werkelijk vast. Er is daarmee een duidelijk element van maatschappelijke hypocrisie aanwezig. Jezus was heel duidelijk over publiekelijk vasten voor de ogen van anderen (Mattheüs 6: 16-18):
“En wanneer u vast, toon dan geen droevig gezicht, zoals de huichelaars. Zij vervormen namelijk hun gezicht, zodat zij door de mensen gezien worden als zij vasten. Voorwaar, Ik zeg u dat zij hun loon al hebben. Maar u, als u vast, zalf dan uw hoofd en was uw gezicht, zodat het door de mensen niet gezien wordt als u vast, maar door uw Vader, Die in het verborgene is; en uw Vader, Die in het verborgene ziet, zal het u in het openbaar vergelden.” - Ten derde is vasten in ramadan niets meer dan een heidense praktijk die overgenomen is van de niet-moslims die al voor het begin van de islam in het Midden-Oosten aanwezig waren. De heidenen vastten tijdens de maand ramadan (ar-ramad, “verzengende hitte”) om hun goden gunstig te stemmen. De heidenen van Harran bijvoorbeeld vastten deze maand om hun maangod Sin of Nanna genaamd, gunstig te stemmen. De moslims namen dit gewoon over, en claimden dat het van Allah kwam.
Bovendien noemen de moslims het suikerfeest volgend op het vasten eid al-fitr (عيد الفطر), net als de heidenen van Harran, die het de naam al-fitr gaven. - Ten vierde is ramadan uitermate ongezond. Overdag vasten en geen water drinken, en vervolgens ’s nachts meer eten dan je gewend bent is niet goed voor het lichaam. Bovendien is overdag niet drinken in het bijzonder in hete landen als bijvoorbeeld Somalië of Pakistan niet alleen schadelijk, maar zelfs gevaarlijk.
- Als laatste is ramadan een maand vol islamitisch terrorisme. Je zou misschien verwachten dat wanneer moslims vasten en met hun geloof bezig zijn, er juist minder terrorisme zou zijn. Verschillende onderzoeken laten echter zien dat waarheid heel anders is; er worden tijdens ramadan net zoveel aanslagen gepleegd als gedurende de rest van het jaar. En dat terwijl men tijdens Ramadan juist zou moeten vasten, en geen aanslagen plegen. Klik hier voor een overzicht, waar een vergelijking wordt gemaakt met andere religies. De cijfers spreken voor zich.
Ondanks dat ramadan vol hypocrisie is, en daarnaast heidens, schadelijk voor de gezondheid, en vol terrorisme is, vasten ieder jaar weer honderden miljoenen moslims. Natuurlijk zijn er onder vastende moslims ook zeker mensen die oprecht zich verdiepen willen in hun geloof en dichter tot hun God / Allah willen komen.
In het bijzonder hen willen we graag ‘ramadan kariem’ wensen, een goede / gezegende ramadan. Maar dan vooral in die zin dat zij de waarheid achter de islam en ramadan mogen ontdekken. En Jezus mogen leren kennen die ons niet alleen leert wat werkelijk vasten betekent, maar ons bovendien verzoent met God de Vader en “leven en overvloed” (Johannes 10:10) geeft.